Prometheus logo
linkerzijde



Gerrit Komrij(15 september 2005)

Er hangt een hoge spiegel in de gang.
Vooruit, ik kijk me zelf nog maar eens aan
En voor het monster dat ik daar zie staan
Ben ik - voorspelbaar - elke dag weer bang

 Fragment uit Duikvlucht, bundel: Rook zonder vuur

De in Portugal wonende Gerrit Komrij werd op 30 maart 1944 geboren te Winterswijk en groeide op in een socialistisch gezin. Komrij is dichter, prozaïst, criticus, polemist, essayist, vertaler, toneelschrijver en bloemlezer. Op Gedichtendag 2000 werd hij uitgeroepen tot Dichter des Vaderlands 2000-2004.

Hij studeerde algemene en vergelijkende West-Europese literatuur aan de Universiteit van Amsterdam en debuteerde in 1968 met de dichtbundel Maagdenburgse halve bollen en andere gedichten. Hij was o.a. medewerker van Vrij Nederland en NRC Handelsblad en redacteur van Maatstaf. Ook stond hij aan de wieg van de Poëzieclub en het poëzietijdschrift Awater.

In 1979 publiceerde Komrij zijn bloemlezing De Nederlandse poëzie van de negentiende en twintigste eeuw in 1000 en enige gedichten, die sedertdien regelmatig werd herdrukt en herzien en in 2004 werd benoemd tot De Dikke Komrij. Deze bloemlezing geldt als hét standaardoverzicht van de moderne Nederlandstalige poëzie. ‘Het boek riep - uitzonderlijk in de Nederlandse situatie - een discussie op over de literaire traditie’, aldus de Leidse hoogleraar in de moderne letterkunde Ton Anbeek.

‘Komrij toonde een voorkeur voor het speelse, ironische vers. Hij had weinig waardering voor de navolgers van de Vijftigers, maar wist daarentegen uit de negentiende eeuw talloze interessante gedichten te halen die ook de kenners waren ontgaan. Zo werd die als stichtelijk en saai te boek staande tijd op slag een ten onrechte verwaarloosde periode.’
In 1999 publiceerde hij de bloemlezing De Afrikaanse poëzie in 1000 en enige gedichten, een selectie uit 350 jaar (Zuid-) Afrikaanse poëzie.
In samenwerking met Uitgeverij 521 verzorgt Komrij de zogenaamde Sandwichreeks, waarin hij zich manifesteert als ontdekker van talenten en vergeten of verwaarloosde dichters. Vanaf november 2002 verschijnen in totaal twintig genummerde, gebonden delen.

De Sandwichreeks is bedoeld voor poëzieliefhebbers die zich willen laten verrassen in de keuze van Komrij en die graag auteurs willen leren kennen waar zij zelf geen toegang toe hebben. Werk dat voor velen onbereikbaar is (van de zogenaamde vergeten dichters) wordt nu weer voor een groot publiek beschikbaar gemaakt. Daarnaast is het plaatsen van een debutant in een reeks als De Sandwichreeks een manier om aan een groot publiek te laten zien welk talent er in het Nederlands taalgebied rondloopt.

Komrij maakte gebruik van de pseudoniemen Gerrit Andriesse, Joris Paridon, Mr. Pennewip en Griet Rijmrok. Voor de uitgebreide bibliografie van Gerrit Komrij zie: www.schrijversinfo.nl/komrijgerrit.html

Eendagsvliegen

Dagboek van een lezer. Dit dagboek bevat sardonische commentaren en autobiografische notities en is een document van grote literaire waarde.

‘Komrij zou mild geworden zijn, beweren sommige critici. Lariekoek!’, zo schrijft Jeroen Vullings in Vrij Nederland:

Vanaf het moment dat hij kon schrijven heeft Gerrit Komrij een dagboek bijgehouden. Hij noteerde intieme voorvallen, scherpe observaties, leesverslagen en, toen hij zich eenmaal als schrijver had gemanifesteerd, vileine grappen over de literaire wereld. Eendagsvliegen (2005) is een unieke blik in de wereld van de schrijver, lezer, publieke persoon én het individu Gerrit Komrij.

‘Voor het eerst, tussen zoveel mensen, realiseer je je dat je je op een eigenaardige grens bevindt, weer anders dan toen je dertig of veertig was. Een gekke grens. Je hangt nu vreemd tussen twee generaties in,’ zo schrijft Gerrit Komrij in zijn dagboek in 1996.

Met het verstrijken van de jaren heeft de vos zijn streken niet verloren. Eendagsvliegenzal de Komrij-liefhebber vanwege de scherpzinnigheid en openheid verrast doen opkijken. De dagboeknotities, ingevingen en aforismen gaan over boeken en jongens, over schrijvende collega’s en vrienden, en het leven in Portugal. Eendagsvliegen is een boek dat zich wat hilarische roddels als literaire kwaliteit betreft, kan meten met het beroemde dagboek van de gebroeders De Goncourt.

Prijzen:
1970 Poëzieprijs van Amsterdam voor Alle vlees is als gras of Het knekelhuis op de           dodenakker
1975 Cestoda-prijs voor het moeiteloos beoefenen van de Nederlandse taal in al haar genres.
1979 Busken Huet-prijs voor Papieren tijgers
1982 Herman Gorter-prijs voor De os op de klokketoren.
1983 Kluwer-prijs voor de wijze waarop hij in zijn hele werk met de Nederlandse taal omgaat.
1993 P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre.
1999 Gouden Uil voor In liefde bloeyende
2000 Gerrit Komrij ontving op 8 februari 2000 een eredoctoraat aan de universiteit van Leiden.